Thực trạng
EVN: Những thách thức trên con đường đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia
Là tập đoàn chủ lực, có vai trò then chốt trong việc đảm bảo an ninh năng lượng cho Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có những đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá nhiên liệu toàn cầu biến động, nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao và các thách thức về quản lý, EVN đang phải đối mặt với nhiều khó khăn nghiêm trọng.
1. Vấn đề tài chính và giá điện
Khoản lỗ lớn: EVN đã liên tục ghi nhận các khoản lỗ lớn trong những năm gần đây, đặc biệt là vào năm 2022 và 2023. Nguyên nhân chính là do chi phí sản xuất điện (từ than, khí, dầu) tăng cao trong khi giá bán lẻ điện chưa được điều chỉnh tương ứng với biến động thị trường.
Giá bán điện chưa theo thị trường: Giá điện được kiểm soát chặt chẽ bởi nhà nước, không phản ánh đúng chi phí đầu vào. Điều này gây ra mất cân đối tài chính, ảnh hưởng đến khả năng tái đầu tư và phát triển các dự án nguồn điện mới của EVN.
Áp lực nợ vay: Để đầu tư vào các dự án nguồn và lưới điện, EVN phải vay vốn với số lượng lớn. Khi tài chính khó khăn, việc trả lãi và tiếp cận các khoản vay mới trở nên khó khăn hơn, làm tăng thêm áp lực tài chính.
2. Thách thức về nguồn cung và đầu tư
Nguy cơ thiếu điện: Với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao. Trong khi đó, việc phát triển các dự án nguồn điện mới, đặc biệt ở khu vực miền Bắc, đang gặp nhiều khó khăn về thủ tục và vốn đầu tư. Điều này dẫn đến nguy cơ thiếu điện cục bộ, đặc biệt vào mùa nắng nóng.
Cơ cấu nguồn điện mất cân đối: Mặc dù đã có sự phát triển mạnh mẽ của năng lượng tái tạo, hệ thống điện vẫn phụ thuộc nhiều vào thủy điện và nhiệt điện than. Biến đổi khí hậu và tình trạng thủy văn bất lợi gây ra rủi ro cho các nhà máy thủy điện, làm giảm sản lượng điện.
3. Các vấn đề về quản lý và vận hành
Chậm tiến độ dự án: Các dự án lưới điện và nguồn điện mới thường gặp vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư, dẫn đến chậm tiến độ. Điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn ảnh hưởng đến việc đảm bảo nguồn cung trong tương lai.
Tổn thất điện năng: Mặc dù đã được cải thiện, việc giảm tổn thất điện năng trên lưới truyền tải và phân phối vẫn là một thách thức, đòi hỏi phải đầu tư vào công nghệ và quản lý hiện đại.
Tất cả những khó khăn này đòi hỏi EVN cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong quản trị, cũng như sự hỗ trợ từ chính sách của nhà nước để có thể vượt qua và tiếp tục phát triển bền vững.